Du học Pháp & cú sốc văn hóa: Từ khác biệt đến thích nghi

25/08/2025 - Cẩm Nang Du Học

Du học Pháp & cú sốc văn hóa: Từ khác biệt đến thích nghi

Giới thiệu

Khi nhắc đến Pháp, nhiều người thường nghĩ ngay đến tháp Eiffel, rượu vang, bánh mì baguette hay nghệ thuật sống “lãng mạn” giữa lòng châu Âu. Trong khi đó, Việt Nam lại gắn liền với hình ảnh đất nước Á Đông đậm chất truyền thống, với tà áo dài, chén trà xanh và những bữa cơm quây quần bên gia đình.

Hai nền văn hóa tưởng chừng rất xa nhau, nhưng lại giao thoa và ảnh hưởng lẫn nhau trong nhiều giai đoạn lịch sử. Tuy nhiên, khi đặt cạnh nhau, văn hóa Pháp và Việt Nam lại tồn tại những điểm khác biệt sâu sắc. Đối với du học sinh Việt Nam sang Pháp, những khác biệt này có thể trở thành “cú sốc văn hóa”, nhưng đồng thời cũng là cơ hội tuyệt vời để mở rộng tư duy và trưởng thành hơn.

Hãy cùng tìm hiểu chi tiết những điểm khác biệt văn hóa tiêu biểu giữa Pháp và Việt Nam qua bài viết dưới đây.

>>> Tìm hiểu chi tiết: DU HỌC PHÁP 2025 - TẤT TẦN TẬT THÔNG TIN TỪ A-Z: ĐIỀU KIỆN, CHI PHÍ, HỌC BỔNG, VISA, NGÀNH HỌC,... MỚI NHẤT

1. Giao tiếp và cách ứng xử

Người Pháp – Thẳng thắn, trực diện

Ở Pháp, cách giao tiếp được xem là “gương mặt văn hóa” của một con người. Người Pháp thường bày tỏ thẳng thắn quan điểm của mình, dù là đồng tình hay phản đối. Trong các buổi học, bạn sẽ dễ dàng thấy sinh viên không ngần ngại đặt câu hỏi cho giảng viên, thậm chí tranh luận để bảo vệ quan điểm riêng.

Ngoài ra, việc chào hỏi ở Pháp vô cùng quan trọng. Chỉ cần bước vào một cửa hàng nhỏ, bạn cũng nên mở đầu bằng “Bonjour” (Xin chào) và khi rời đi, nhớ nói “Au revoir” (Tạm biệt). Thiếu những lời chào cơ bản có thể bị coi là thiếu tôn trọng.

Đặc biệt, người Pháp chú trọng ánh mắt khi giao tiếp. Nhìn thẳng vào mắt người đối diện thể hiện sự chân thành, còn tránh ánh mắt thường bị hiểu lầm là thiếu tự tin hoặc không thành thật.

Người Việt – Khéo léo, tế nhị

Ngược lại, người Việt thường coi trọng sự khéo léo, “giữ hòa khí” trong giao tiếp. Thay vì nói thẳng điều mình nghĩ, nhiều người chọn cách vòng vo hoặc sử dụng ngôn từ uyển chuyển để tránh làm người khác mất lòng.

Lời chào của người Việt cũng gắn liền với sự quan tâm đời thường: “Ăn cơm chưa?”, “Đi đâu đấy?”, “Làm gì đấy?”. Đây không chỉ là cách chào, mà còn là biểu hiện của sự gắn kết cộng đồng.

Khác biệt lớn: Người Việt ưa sự tế nhị, trong khi người Pháp thẳng thắn, đôi khi có phần “sắc bén”. Nếu không quen, du học sinh có thể cảm thấy người Pháp “khó tính”, nhưng thực chất, đó chỉ là cách họ thể hiện sự tôn trọng quan điểm và thời gian của nhau.

2. Văn hóa ăn uống

Người Pháp – Ăn uống là nghệ thuật

Ẩm thực ở Pháp được coi là một phần quan trọng của văn hóa. Người Pháp không chỉ “ăn để no” mà ăn để tận hưởng. Một bữa ăn thường có nhiều món: khai vị (entrée), món chính (plat principal), phô mai (fromage), tráng miệng (dessert) và rượu vang đi kèm.

Người Pháp ăn chậm, nhai kỹ và thưởng thức từng hương vị. Họ coi trọng cách trình bày món ăn, bàn ăn được sắp xếp tinh tế, từ khăn trải bàn đến cách bày dao nĩa.

Giờ ăn của người Pháp cũng khá cố định:

♦ Bữa trưa: 12h – 14h

♦ Bữa tối: 19h – 21h

Đặc biệt, việc hẹn bạn đến ăn tối thường phải lên kế hoạch trước, chứ hiếm khi mời “ngẫu hứng”.

Người Việt – Ăn uống gắn kết cộng đồng

Ở Việt Nam, ẩm thực mang tính cộng đồng nhiều hơn. Các bữa cơm gia đình hay buổi tụ tập bạn bè thường diễn ra thoải mái, không cần quá cầu kỳ. Người Việt coi trọng sự đông vui, không khí “quây quần” hơn là sự tinh tế trong từng chi tiết.

Thói quen ăn uống cũng linh hoạt hơn: bạn có thể ăn phở sáng lúc 7h, ăn bún lúc 10h, hoặc thậm chí ăn cơm tấm lúc nửa đêm. Việc rủ bạn bè đi ăn thường rất tự nhiên, không cần hẹn trước từ lâu.

Khác biệt lớn: Người Pháp ăn uống theo nguyên tắc và coi trọng trải nghiệm cá nhân, còn người Việt ăn uống linh hoạt, coi trọng sự sum vầy.

>>> Xem thêm: ETUDES EN FRANCE LÀ GÌ? HƯỚNG DẪN CÁCH KHAI HỒ SƠ CHUẨN VÀ CHÍNH XÁC NHẤT

3. Quan niệm về thời gian

Người Pháp – Đúng giờ là phép lịch sự

Trong xã hội Pháp, đúng giờ gần như là “luật bất thành văn”. Dù đi học, đi làm hay hẹn bạn bè, việc đến muộn vài phút cũng có thể khiến bạn bị coi là thiếu tôn trọng. Các buổi phỏng vấn, họp nhóm, hay giờ giảng trên lớp đều bắt đầu rất chuẩn xác.

Người Pháp thường lên kế hoạch kỹ lưỡng cho ngày của mình. Họ dùng lịch cá nhân (agenda) để ghi chú, nhắc nhở, và hiếm khi để công việc chồng chéo.

Người Việt – Giờ cao su

Ngược lại, ở Việt Nam, “giờ cao su” khá phổ biến, đặc biệt trong các buổi họp mặt bạn bè hoặc sự kiện không chính thức. Đến muộn 10 – 15 phút thường không bị coi là vấn đề lớn.

Khác biệt lớn: Đây là thách thức lớn cho du học sinh Việt Nam. Việc học cách tôn trọng giờ giấc không chỉ giúp bạn hòa nhập mà còn gây ấn tượng tốt với bạn bè quốc tế và giảng viên.

4. Giáo dục và phong cách học tập

Pháp – Chủ động, phản biện

Hệ thống giáo dục Pháp khuyến khích sinh viên tranh luận và bày tỏ quan điểm cá nhân. Trong lớp học, giảng viên thường đóng vai trò hướng dẫn, còn sinh viên là trung tâm. Bạn sẽ được yêu cầu đọc tài liệu trước, đến lớp để thảo luận, nêu ý kiến và phản biện.

Các bài tập cũng mang tính nghiên cứu chuyên sâu: luận văn, tiểu luận, thuyết trình nhóm. Kỹ năng phân tích, tổng hợp và tư duy phản biện được coi trọng hơn là ghi nhớ máy móc.

Việt Nam – Tiếp thu và ghi nhớ

Ở Việt Nam, phong cách học tập thiên về việc nghe giảng và ghi chép. Sinh viên ít khi tranh luận trực tiếp với giảng viên, chủ yếu tiếp thu kiến thức sẵn có. Bài kiểm tra, thi cử chiếm tỉ trọng lớn trong đánh giá kết quả học tập.

Khác biệt lớn: Du học sinh cần chuẩn bị tinh thần “học chủ động” và dám nêu quan điểm. Nếu quen với việc “nghe – ghi nhớ”, bạn có thể thấy khó khăn trong thời gian đầu.

>>> Thông tin thêm: DU HỌC PHÁP TỐN BAO NHIÊU TIỀN - CHI PHÍ DU HỌC PHÁP CHI TIẾT NHẤT 2025-2026

5. Lối sống và sinh hoạt hàng ngày

Người Pháp – Riêng tư và cân bằng

Người Pháp đề cao sự riêng tư. Họ tách biệt rạch ròi giữa công việc và cuộc sống cá nhân. Sau giờ làm, họ thường dành thời gian cho gia đình, bạn bè thân thiết hoặc các sở thích cá nhân như đọc sách, thể thao, du lịch.

Cuối tuần là lúc người Pháp “sống chậm” – dạo phố, ghé chợ, tham gia lễ hội hoặc đơn giản là nhâm nhi cà phê ngoài ban công.

Người Việt – Gắn kết cộng đồng

Ở Việt Nam, nhịp sống thường sôi động hơn. Người Việt thích tụ tập bạn bè, giao lưu hàng xóm, cùng nhau đi ăn uống hoặc du lịch theo nhóm. Lối sống thiên về cộng đồng và chia sẻ nhiều hơn.

Khác biệt lớn: Du học sinh Việt Nam có thể cảm thấy “cô đơn” trong thời gian đầu vì thiếu những buổi tụ tập thường xuyên như ở quê nhà.

6. Lễ hội và tập quán văn hóa

Pháp

Pháp nổi tiếng với các lễ hội nghệ thuật và hiện đại:

♦ Ngày Quốc khánh 14/7 với màn diễu hành hoành tráng trên đại lộ Champs-Élysées.

♦ Lễ hội ánh sáng Lyon (Fête des Lumières) – thành phố rực rỡ trong hàng nghìn ánh đèn.

♦ Liên hoan phim Cannes – sự kiện điện ảnh danh giá hàng đầu thế giới.

Việt Nam

Lễ hội Việt Nam gắn chặt với phong tục truyền thống:

♦ Tết Nguyên đán – dịp đoàn viên quan trọng nhất của năm.

♦ Tết Trung thu – gắn với trẻ em, múa lân, rước đèn.

♦ Hội Lim, Hội chùa Hương – mang đậm yếu tố tín ngưỡng và đời sống nông nghiệp.

Khác biệt lớn: Văn hóa lễ hội Pháp mang tính nghệ thuật và quốc tế, trong khi lễ hội Việt Nam mang đậm bản sắc dân tộc và tính cộng đồng.

7. Lời khuyên cho du học sinh Việt Nam tại Pháp

♦ Học vài câu tiếng Pháp cơ bản để dễ dàng giao tiếp.

♦ Tập thói quen đúng giờ và sử dụng lịch cá nhân.

♦ Chủ động, mạnh dạn phát biểu trong lớp.

♦ Tôn trọng sự riêng tư của người khác.

♦ Giữ gìn bản sắc Việt Nam (ẩm thực, phong tục) nhưng linh hoạt để hòa nhập.

>>> Nhiều người quan tâm: ĐIỀU KIỆN DU HỌC PHÁP: CẨM NANG CHI TIẾT CHO SINH VIÊN VIỆT NAM

Kết luận

Sự khác biệt giữa văn hóa Pháp và Việt Nam không chỉ thể hiện trong giao tiếp, ăn uống, quan niệm về thời gian, giáo dục hay lối sống, mà còn phản ánh cả lịch sử và tư duy xã hội của hai dân tộc. Với du học sinh, việc hiểu rõ và thích nghi với những khác biệt này không chỉ giúp bạn hòa nhập nhanh chóng, mà còn mở ra cơ hội trải nghiệm sâu sắc, làm giàu vốn sống và phát triển bản thân.